Οι βαλίτσες της ποίησης: Μανόλης Αναγνωστάκης

της Ειρήνης Βοκοτοπούλου

Η βαλίτσα του Μανόλη Αναγνωστάκη είναι η βαλίτσα του νέου που ενηλικιώθηκε μέσα στον πόλεμο, είναι η βαλίτσα του πολιτικού κρατούμενου, του εξόριστου, του καταδικασμένου σε θάνατο.

Μες στη φυλακή, έχει τις ιδέες του, τις σκέψεις του αλλά και τις αμφιβολίες του, τις αμφισβητήσεις του, τον συνεχή έλεγχο του εαυτού του. Μ’ αυτά είναι γεμάτη η βαλίτσα του Μανόλη Αναγνωστάκη. Είναι η βαλίτσα του πολίτη-ποιητή.
Ξέρει πως η παιδική αθωότητα έχει περάσει, δεν την νοσταλγεί, ονειρεύεται όμως έναν κόσμο που να δίνει λίγο χώρο στην ορμή της νιότης.

Μια μέρα θα γράψω την ιστορία των χρόνων μου
Ένας κήπος με άδικα κομμένα άγουρα ρόδα.

Οι αγώνες και οι θυσίες μοιάζουν να ματαιώνονται αλλά αυτό δεν είναι λόγος να αποκηρύξει το νόημα της ζωής του. Στέκεται θαρραλέα μπροστά στον καθρέφτη και νοιώθει πως τουλάχιστον αναγνωρίζει πάντα τη μορφή του.

Όταν όλα γύρω του μετά από τόσους αγώνες όλα προέβαλλαν νικηφόρα, επικρατούσαν τα μεγάλα λόγια, όταν ένιωσε την εφηβική ορμή του να καταλαγιάζει που ήταν για εκείνο το καύσιμο της ποίησής του, τότε εγκαταστάθηκε κάπου, άνοιξε τη βαλίτσα του, ξεφόρτωσε τις λέξεις του και η ποιητική του φωνή σιώπησε, ξέροντας πως «κανένας πόλεμος δεν τελείωσε ποτέ».

Ψάξε μέσα στη βαλίτσα του, βρες τις φράσεις της αμφιβολίας, της αμφισβήτησης, της ματαίωσης και της προδοσίας. 
Διάβασέ τις δυνατά, να ακούσεις τη φωνή σου, τον ήχο των λέξεων. Λέξεις του μυαλού, της σκέψης, της νόησης, καθημερινές. Ακούγονται σαν πρόκες; Έτσι τις άκουγε εκείνος, έτσι «σαν πρόκες ήθελε να καρφώνονται οι λέξεις να μην τις παίρνει ο άνεμος». Καρφωμένες στο χαρτί σου ας γίνουν η αρχή για να γράψεις το δικό σου ποίημα της σκέψης.

Είσαι παιδί και χρειάζεσαι λέξεις όμορφες, να χαϊδεύουν τ’ αυτιά σου; Άκου αυτό το ποίημα και ανακάλυψε έναν κόσμο πέρα από τους δράκους και τους άγριους λύκους. Γίνε τολμηρός για να αντέξεις να τον ζήσεις.

Στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

Και του μιλούσανε για Δράκους και για το πιστό σκυλί

Για τα ταξίδια της Πεντάμορφης και για τον άγριο λύκο

Μα στο παιδί δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

Τώρα τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ

Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι,

Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω

Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.

Ά, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.

ποιήματα του Μανόλη Αναγνωστάκη

τυπώστε την αφίσα (PDF) Η βαλίτσα του Μανόλη Αναγνωστάκη