Από τα άτομα μέχρι τις κυψέλες των μελισσών και την κίνηση των πλανητών, τα πάντα γύρω μας σφύζουν από μαθηματικά.
Πώς μπορεί λοιπόν αυτή η γλώσσα των αριθμών, συμβόλων και εξισώσεων να κάνει τα πάντα στο Σύμπαν μας να χτυπούν σαν αόρατο ρολόι;
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
|
|
|
|
Από τα άτομα μέχρι τις κυψέλες των μελισσών και την κίνηση των πλανητών, τα πάντα γύρω μας σφύζουν από μαθηματικά.
Πώς μπορεί λοιπόν αυτή η γλώσσα των αριθμών, συμβόλων και εξισώσεων να κάνει τα πάντα στο Σύμπαν μας να χτυπούν σαν αόρατο ρολόι;
Της Μελίνας Σιδηροπούλου
Ο Colin Stuart, Βρετανός συγγραφέας και ομιλητής που ειδικεύεται σε θέματα επιστημών,
οργανώνει βασικές θεωρίες σε μικρά κεφάλαια στο βιβλίο «Η γλώσσα του σύμπαντος». Παρά τον τίτλο στις σελίδες του δεν βρίσκουμε νόμους που άπτονται μόνο της αστροφυσικής, αλλά και της βιολογίας, της χημείας, της φυσικής (εντός πλανήτη).
Tα «οχήματα» που επιλέγει κάθε φορά ο συγγραφέας είναι άκρως γοητευτικά. Επιλέγει για παράδειγμα τις μέλισσες που χτίζουν τα κελιά τους σε εξάγωνο για να τονίσει πως το εξάγωνο είναι «ο καλύτερος τρόπος να γεμίσεις μια επιφάνεια με ένα επαναλαμβανόμενο σχήμα χωρίς να αφήσεις κενά». Μιλά για την ψηφιδοποίηση («ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σχημάτων που διατάσσονται το ένα δίπλα στο άλλο χωρίς να επικαλύπτονται ή να αφήνουν κενά») χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα ένα κοπάδι ζέβρες που ενώνεται απέναντι στο λιοντάρι χωρίς να μπορεί τελικά εκείνο να καταλάβει πού αρχίζει και πού τελειώνει κάθε ζώο για να τού επιτεθεί. Στο κεφάλαιο «Τα βασικά της φυσικής επιλογής» εξηγούνται οι θεωρίες του Δαρβίνου και η αξία των «λαθών» που ονομάζονται… μεταλλάξεις, μια λέξη που ακούμε πολύ στις ειδήσεις αυτή την περίοδο, χωρίς όμως να ξέρουμε τι ακριβώς σημαίνει (στην ουσία πρόκειται για την προσπάθεια ενός οργανισμού να επιβιώσει, όχι μόνο να επιβιώσει δηλαδή, να επιβιώσει καλύτερα). Το φαινόμενο της άνωσης, το άτομο, τα πρωτόνια, ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων, οι θεωρίες του Αϊνστάιν -και όχι μόνο- είναι όλα εκεί. Προφανώς, τα κείμενα που οργανώνονται σε μικρά κεφάλαια ανά σαλόνι δεν πάνε σε μεγάλο βάθος, ούτε είναι όλα εξίσου κατανοητά. Όμως, χάρη τόσο στην εντυπωσιακή δουλειά του Ισπανού εικονογράφου Ximo Abadia και των εκρηκτικών χρωμάτων του, όσο βέβαια και στη απόδοση σύνθετων εννοιών από τον συγγραφέα επιτυγχάνεται κάτι σπουδαίο: εξάπτουν το ενδιαφέρον των αναγνωστών, γιατί βλέπουν ότι οι φυσικοί νόμοι έχουν εφαρμογή άμεσα στη ζωή σου, στα πράγματα που αγγίζεις, στα λουλούδια, στα ζώα, σε καταστάσεις της καθημερινότητάς μας.
Δουλειές όπως η «Γλώσσα του Σύμπαντος» κατορθώνουν να φυσάνε δυνατά διαλύοντας σύννεφα με τα οποία γαλουχήθηκαν γενιές και γενιές πως τάχα οι θετικές επιστήμες είναι απρόσιτες ή πως πρέπει να είσαι ο ίδιος ένα θαύμα της φύσης για να τις ακολουθήσεις και πως προφανώς δεν είναι για… κορίτσια. Μύθοι που μπορούν να αναχαιτίσουν πορείες και μαζί την εξέλιξη των ίδιων των επιστημών. Μα ακόμα και αν δεν γίνουμε επιστήμονες, όλοι έχουμε το δικαίωμα να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί ο κόσμος γύρω μας. Έτσι δεν είναι; Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια γίνονται εξαιρετικά παιδιά βιβλία γνώσεων που προσφέρουν σε μικρούς (και μεγάλους!) την ευκαιρία να δουν τον κόσμο μέσα από το καλειδοσκόπιο των επιστημών και να τις αγαπήσουν.