Αριθμοί: Η μέτρηση του κόσμου!

«Οι αριθμοί επινοήθηκαν στις απαρχές της ανθρωπότητας για να απαντήσουν στο ερώτημα «Πόσα;».
Πόσα παιδιά στη φυλή; Πόσα πρόβατα στο κοπάδι; Πόσα αστέρια στον ουρανό; Πόσες ημέρες πριν έρθει η πανσέληνος; Οι αριθμοί είναι μια από τις μεγαλύτερες επινοήσεις της ανθρωπότητας: χάρη σ’ αυτούς μπορούμε να αριθμούμε, να μετράμε μεγέθη, να υπολογίζουμε.
Με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι έμαθαν να συντηρούν τη φωτιά, έμαθαν να συντηρούν και τους αριθμούς. Προκειμένου να θυμούνται μια ποσότητα, την κατέγραφαν χαράζοντας σημάδια πάνω σε οστά ή πέτρες και επίσης χρησιμοποιώντας αντικείμενα – χαλίκια (calculus*), κοχύλια, κομποσχοίνια. Έπειτα άρχισαν να χαράζουν σύμβολα πάνω σε διάφορα υλικά: πηλό, ξύλο, πάπυρο. Έτσι γεννήθηκε η γραφή.
Αφού απεικόνισαν τους αριθμούς, οι άνθρωποι άρχισαν να υπολογίζουν, να εκτελούν πράξεις, πρώτα την πρόσθεση, κατόπιν τον πολλαπλασιασμό. Να μετρούν, να ταξινομούν, να απαριθμούν, να διατάσσουν».

*από τη λατινική λέξη calculus προήλθε το ρήμα calculare που σημαίνει υπολογίζω.

Ντενί Γκετζ, Εξηγώντας τα μαθηματικά στις κόρες μου, Κέδρος

Μαθηματικά και Ιστορίες

(από την Σίσσυ Μιχαλοπούλου)

Μια μέρα άνοιξα βαριεστημένα ένα βιβλίο με τίτλο Επιπεδοχώρα. Δεν περιμένα ότι θα μου αρέσει γιατί έχω διαβάσει βιβλία με Μπαλονοχώρες, Αριθμοχώρες, Λουλουδοχώρες και διάφορες άλλες χώρες και πάντα λένε τα ίδια…

Να τι βρήκα μπροστά μου:

«Αποκαλώ τον κόσμο μας Επιπεδοχώρα όχι γιατί αυτό είναι το όνομά του, αλλά για να καταλάβετε καλύτερα τη φύση του εσείς, ευτυχείς αναγνώστες που έχετε το προνόμιο να ζείτε στο Χώρο».

Edwin A. Abbot, Flatland Η ΕΠΙΠΕΔΟΧΩΡΑ, Εκδόσεις ΑΙΩΡΑ

Σε αυτό το βιβλίο διάβαζα τα απομνημονεύματα ενός τετραγώνου! Το μυστικό ημερολόγιο ενός γεωμετρικού σχήματος! Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα μπορούσα να βρω ιστορίες με ήρωες από τον κόσμο των μαθηματικών . Και να που είχα μπροστά μου ακριβώς αυτό. Από τότε έχω βρει και άλλα βιβλία με ιστορίες για τους Πρώτους Αριθμούς*, για το Αιγυπτιακό Σύστημα Αρίθμησης*, για τη ζωή του Αρχιμήδη*, για τις περιπέτειες Θεωρημάτων και Εικασιών.
Τα μαθηματικά δεν είναι μόνο άσκηση στον πίνακα, άσκηση στο τετράδιο, υπολογισμοί και αλγόριθμοι. Δεν είναι αποκλειστικά ένας δάσκαλος που μας εξηγεί και εμείς που καταλαβαίνουμε ή δεν καταλαβαίνουμε. Οι αριθμοί , τα σχήματα είναι ο κόσμος μας, όσο είναι και οι λέξεις και τα γράμματα. Όλα τρόπος για να επικοινωνήσουμε, ιστορίες για να πούμε και να ακούσουμε. Έκτος λοιπόν από τα βιβλία μαθηματικών ασκήσεων, φέτος μπορούμε να περιπλανηθούμε και στον κόσμο της λογοτεχνίας για να βρούμε εκείνη την ιστορία των μαθηματικών, που μπορεί να μας συνεπάρει.

*Απόστολος Δοξιάδης, O θείοςΠέτρος και η εικασία του Goldbach, Εκδόσεις Καστανιώτη
* Τεύκρος Μιχαηλίδης, Αχμές, ο γιος του φεγγαριού, Εκδόσεις Πόλις
*Gillian Bradshaw, Ο άνθρωπος που μετρούσε την άμμο, Εκδόσεις Μίνωας